Payrolling en rechtspraak; vermindering oneigenlijk gebruik

De oplossing voor werkgevers om hun werkgeversverantwoordelijkheid uit handen te geven, oftewel payrolling, wordt moeilijker gemaakt. Dit valt gunstig uit voor de werknemer. 

Payrolling
Veel werkgevers maken tegenwoordig gebruik van een payroll-onderneming. Deze payroll-onderneming neemt op papier het personeel van een inlenend bedrijf, de werkgever, in dienst en wordt daardoor juridisch werkgever. Doordat het personeel op papier in dienst treedt van de payroll-onderneming, neemt dit bedrijf ook het werkgeversrisico over. Taken voor payroll-onderneming Bij het gebruik van payrolling, neemt een payroll-onderneming het werkgeversrisico over. Zodoende neemt het payrollbedrijf ook een aantal werkgeversverplichtingen over. Het dient juridische en administratieve taken op zich te nemen, zoals het verzorgen van arbeidsovereenkomsten, de doorbetaling van loon bij ziekte of ontslag, de salarisadministratie, afdracht van belasting en sociale premies en het behandelen van ontslagprocedures. Blijvende taken voor werkgever Als opdrachtgever blijft de oorspronkelijke werkgever een aantal belangrijke zaken zelf bepalen. Zo selecteert de oorspronkelijke werkgever zelf zijn personeel. Hierdoor onderscheidt een payroll-onderneming zich van een uitzendbureau. Bovendien blijft het hoogte van het salaris, het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken en andere interne zaken voor het bedrijf en haar personeel de verantwoording voor de oorspronkelijke werkgever. Hierdoor verandert er in principe niets op de werkvloer.

Voor- en nadelen
Het gebruik van payrolling brengt zowel voor- als nadelen met zich mee.

Voordelen
• Van te voren maakt de payroll-onderneming duidelijk wat de totale personeelskosten voor de inlenende onderneming zijn.
• De werkgever betaalt een vast tarief voor de payrolling en ontvangt periodiek maar één factuur. Hierdoor heeft de werkgever een goed overzicht over de totale salaris- en personeelskosten.
• Facturen en aangiften met betrekking tot de salaris- en personeelsadministratie van onder andere het UWV en de Belastingdienst worden niet meer ontvangen. Deze worden uitgevoerd door het payroll-bedrijf.
• Payroll-bedrijven hebben de benodigde kennis en ervaring. Hierdoor hebben werknemers een professionele dienstverlener waarop zij kunnen terugvallen.

Nadelen
• Ondanks dat het werkgeversrisico wordt overgenomen door het payroll-bedrijf, blijft de werkgever aansprakelijk voor de afdracht van loonbelasting en de premies sociale verzekeringen. Faillissement of wanbetaling van het payroll-bedrijf kan ertoe leiden dat alsnog deze afdracht door de werkgever zelf moet worden gedaan, ook al is dit reeds afgedragen aan de payroll-onderneming.
• De totale personeelskosten kunnen stijgen doordat het dienstverlenende payroll-bedrijf betaald moet worden.
• Het overstappen op een payroll-constructie kan leiden tot onenigheden binnen de onderneming. Door de feitelijke werkgever-switch kan personeel doen denken dat er meer afstand ontstaat tussen hen en de onderneming. Bij het gebruik van flexibel personeel zal dit minder snel het geval zijn.

Payroll-cao
Werknemers die op papier in dienst zijn van een payroll-bedrijf hebben net zoals andere werknemers een cao. Voor de periode 2006 tot en met 2011 was op hen de speciale payroll-cao van toepassing. Inmiddels hebben de werknemersvakbonden het FNV, het CNV en de Unie zich gerealiseerd dat de constructie met een payroll-bedrijf de werknemers erg weinig bescherming biedt. Volgens hen werd de payroll-constructie voornamelijk gebruikt door werkgevers om contracten te bieden die slechter zijn dan de in die bedrijfstak geldende cao’s. Zo bood de payroll-cao voor het inlenende bedrijf de mogelijkheid werknemers gemakkelijk te ontslaan. De vakbonden hebben daarom gezamenlijk besloten de payroll-cao niet te verlengen. Het is daarom dat sinds 1 januari 2012 op arbeidsovereenkomsten tussen payroll-bedrijven en ‘hun’ werknemers de cao voor uitzendkrachten van toepassing is.

Rechtspraak
Niet alleen via de cao wordt geprobeerd de rechtsbescherming van werknemers in payroll-situaties te verbeteren. Rechterlijke uitspraken van de afgelopen tijd onderstrepen het belang van rechtsbescherming voor de werknemers.
Kantonrechter Leeuwarden
De kantonrechter Leeuwarden heeft ertoe besloten dat een payroll-constructie slechts mogelijk is wanneer het personeel volledig over deze constructie is geïnformeerd en daarnaast vrijwillig met deze constructie heeft ingestemd.
Kantonrechter Rotterdam
Hier betreft het een zaak over de werking van het afspiegelingsbeginsel. Dit is een beginsel dat de ontslagvolgorde binnen een onderneming bepaalt bij een ontslag om bedrijfseconomische redenen, bijvoorbeeld tegenvallende resultaten. Voor de toepassing van dit afspiegelingsbeginsel keek de kantonrechter naar de situatie van de oorspronkelijke werkgever waar de werknemer te werk was gesteld, en dus niet naar de situatie van de payroll-onderneming. Kantonrechter Den Haag
De kantonrechter Den Haag heeft geoordeeld dat de rechtspositie van werknemers niet verandert wanneer hun werkgever hen onderbrengt bij een payroll-onderneming. De werknemers blijven hun werk uitoefenen bij dezelfde werkgever en zodoende behouden zij hun rechten. Uit deze verschillende zaken komt naar voren dat de rechter niet de papieren situatie doorslaggevend acht, maar er meer wordt gekeken naar de werkelijke situatie. Hieruit valt dus te concluderen dat het inlenende bedrijf in de praktijk als werkgever gezien wordt, omdat daar het werk wordt verricht en de bijbehorende instructies worden gegeven. Het gevolg hiervan is dat naast werkgever in de praktijk, het inlenende bedrijf ook als werkelijke werkgever moet worden aangemerkt.

Soepele ontslagregels geschrapt
Naast de genoemde jurisprudentie en de keuze om de payroll-cao niet te verlengen, zorgt ook het op 11 april 2013 gesloten Sociaal Akkoord voor meer rechtsbescherming voor werknemers in payroll-constructies. In dit akkoord staan de maatregelen voor de toekomst van de arbeidsmarkt. Het kabinet en de sociale partners hebben in het Sociaal Akkoord afgesproken oneigenlijke payroll-constructies die zorgen voor verslechterde contracten, moet worden tegengegaan. Hierin wordt een payroll-onderneming gebruikt om de reguliere ontslagbescherming te vermijden. In het akkoord is afgesproken dat in alle gevallen de transparantie en informatie-uitwisseling ten opzichte van de werknemer voorop staat. Ook zullen de soepele ontslagregels bij payrolling geschrapt worden.

FD, 9 oktober 2013. http://www.mkbservicedesk.nl/162/wat-payrolling.htm http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBLEE:2012:BY... http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2013:77...